у адаптацыі шэф-кухара Алены Мікульчык.
Рэцэпт нацыянальнай кухні.
Текст на русском языке ЗДЕСЬ.
Напой з ягад, які асвяжае ў летнюю спёку і спаталяе смагу, называюць сёння морсам.
Яго гісторыя налічвае некалькі стагоддзяў і мае некалькі версій паходжання. Першая — морс прыдумалі ў Візантыі. Назва: ад «мурса» — «вада з мёдам», скажанае лацінскае “мульса”. Ёсць даследчыкі, якія мяркуюць, што славяне адкрылі для сябе морс у той час, калі пачалі збіраць у лясах розныя ягады. Іх сталі змешваць з мёдам і дадаваць ваду. Першае пісьмовае згадванне аб морсе і яго складнікаў знайшлі ў рускім літаратурным зборніку парад і павучанняў «Дамастрой» (XVI ст.).
Нашы продкі лічылі морс напоем, які не толькі спаталяе смагу, але і ўмацоўвае здароўе. У іх не было сучасных лабараторый, каб вызначыць дакладны састаў сыравіны, але практыка жыцця, прыродная дапытлівасць і развітая назіральнасць дазволілі ім прыйсці да высновы аб той ці іншай карыснасці шмат якіх ягад, садавіны, гародніны, зёлак, якую яны перадавалі з пакалення ў пакаленне.
Напрыклад, журавіны. Яе лічылі высакароднай ягадай, хоць і на балотах расла. Нягледзячы на маштабную меліярацыю ХХ стагоддзя, журавіны працягваюць пладаносіць і карыстацца масавым попытам беларусаў. Журавінавы сок, змяшаны з мёдам, дапамагаў і сёння дапамагае пры прастудзе, авітамінозе. Кажучы сучаснай мовай, журавіны — выдатны антыбіётык і антыаксідант, які узмацняе здольнасць арганізма ў нейтралізацыі і вывядзенні таксінаў і соляў, паскарае абменныя працэсы і павышае потавыдзяленне. Журавінавы морс і сёння часта прызначаецца пры прафілактыцы цыстытаў. А яшчэ журавіны дапамагаюць пры лячэнні гастрыту, парадантозу, захворваннях нырак. У спякоту карысны менавіта журавінавы морс, паколькі ён не дадае ацёкаў, а наадварот, дапамагае пазбавіцца ад іх, выводзіць лішнюю вадкасць і пры гэтым не вымывае з арганізма калій. Дзякуючы сучасным метадам даследавання ўстаноўлена, што журавіны — на рэдкасць збалансаваная крыніца вітамінаў. Утрыманне вітаміна С у 100 грамах складае каля 15 мг. Хай у параўнанні з абляпіхай і парэчкай (200 мг) гэта не так ужо і шмат, але наяўнасць іншых вітамінаў (групы B, К1 і т. д.), а таксама мікраэлементаў (калія, жалеза, кобальту, марганцу, ёду і шматлікіх іншых), кампенсуюць гэты недахоп з лішкам.
Таму невыпадкова журавіны працягваюць заставацца адным з нефармальных сімвалаў беларускай кухні, яе незаменным інгрэдыентам. Галоўнае – ведаць меру, разумеючы такую высокую каштоўнасць гэтай даступнай для масавага збору ягады.
Акрамя ўсяго іншага журавінавы морс — проста вельмі смачны напой!
Сёння, пры вытворчасці морса, імкнуцца выконваць усе старадаўнія метады яго прыгатавання. Рэцэпт шэф-кухара, гісторыка кулінарыі Алены Мікульчык, прапанаваны ў кнізе “Сакрэты беларускай кухні” ўлічвае ўсе тэхналагічныя прыёмы, якія захоўваюць у журавінавым морсе максімальны набор вітамінаў і мікраэлементаў.
Гатуем разам Морс журавінавы:
Чытаць/Скачаць рэцэпт на беларускай і рускай мовах можна ТУТ.
Інгрэдыенты:
— 1 л вады
— 150 г журавін (свежых або змарожаных)
— 80-120 г мёду (або цукру)
Спосаб прыгатавання:
- Журавіны здрабняем блэндэрам або расціраем у ступцы. Сумесь працэджваем або адціскаем.
- Сок ставім у халадзільнік, жмых адпраўляем у гарачую ваду і варым на слабым агні 5 хвілін. Адвар здымаем з пліты і даем настояцца пад вечкам 25-30 хвілін.
- Астуджаны адвар (прыблізна да 60 градусаў) працэджваем, змешваем з халодным сокам. Дадаем мёд, размешваем да поўнага яго растварэння.
- Для большай празрыстасці морс можна працадзіць яшчэ раз.
- Падавайце да стала ахалоджаным.
Смачна есці!
