у адаптацыі шэф-кухара Алены Мікульчык
Рэцэпт нацыянальнай кухні
Текст на русском языке ЗДЕСЬ.
«І аж пацелі, небаракі, каб больш зачэрпаць верашчакі» – на сямейным абедзе, апісаным Якубам Коласам у паэме «Новая зямля» (1923 г.), верашчака была цэнтральнай стравай з тых 37, пра якія ўзгадваецца на старонках знакамітага твора і якія падаваліся на стол з рознай нагоды.
Чаму верашчацы дзядзька Якуб адвёў цэнтральнае месца? Непасрэдна ён не можа адказаць нам, але шмат гісторыкаў кулінарыі сцвярджаюць, што верашчаку напрыканцы ХІХ — пачатку ХХ стагоддзя гатавалі паўсюдна і бедныя, і заможныя жыхары вёсак і гарадоў.
Гісторыя ж назвы самой стравы да гэтай пары авеяна легендамі. Самая распаўсюджаная — пра каралеўскага кухмістра Верашчаку, які служыў пры двары караля польскага і вялікага князя літоўскага Аўгуста III Саса (1734-1763) у Варшаве. Гэты кухар прыдумаў адмысловы спосаб падавання каўбасы: яе рэзалі ў талерцы на кавалачкі, перакладалі кавалкамі сала і палівалі вострай падлівай. Аднак ёсць вялікія сумневы, ці існаваў такі гістарычны персанаж насамрэч. Гісторыкі больш за сто гадоў шукаюць гэтае імя ў дакументах той эпохі, але пакуль беспаспяхова. Хоць час з’яўлення самой верашчакі на гістарычнай сцэне, відаць, не выпадковы. У той час кухар шляхціца сярэдняй заможнасці павінен быў валодаць мастацтвам прыгатавання не менш за 12 розных страў з каўбасы, а магната — не менш за 24. Так што верашчаку нельга было не прыдумаць, бо так кухмістар мог падкрэсліць сваю індывідуальнасць і павысіць канкурэнтную перавагу пры найманні на працу.
Дадатковую папулярнасць страве ў ХІХ стагоддзі надало супадзенне яе назвы з прозвішчам рамантычнай каханай знакамітага польскага і беларускага паэта Адама Міцкевіча – Марылі Верашчакі. Яна належала да слаўнага роду Верашчак – даволі вядомага беларуска-ліцвінскага шляхецкага роду з Наваградчыны, адкуль быў родам і сам Адам. Можа быць, верашчака вынайдзена менавіта ў гэтым абвеяным легендамі наднёманскім краі?
А можа, назву ёй даў народ, бо падчас гатавання каўбаса громка верашчыць на патэльні?
Гісторыкі працягваюць пошукі ў гэтым накірункі. Пажадаем ім поспехаў. А вас, шаноўныя чытачы, запрашаем прыгатаваць нашу знакамітую верашчаку з каралеўскімі каранямі па рэцэпце шэф-кухара, гісторыка кулінарыі Алены Мікульчык з яе кнігі “Сакрэты беларускай кухні”.
Чытаць/Скачаць рэцэпт на беларускай і рускай мовах можна ТУТ.
Інгрэдыенты:
- 400–600 г каўбасы «пальцам пханай»
- 2 цыбуліны
- 100 г сала
- 2 ст. л пшанічнай мукі
- 0,5 шклянкі піва
- 2шклянкі вады
- соль – на смак
- чорны молаты перац – на смак
Спосаб прыгатавання:
— Наліваем палову нормы вады ў рондаль, дадаём піва, ставім на агонь.
— Калі сумесь закіпіць, кладзём каўбасу і варым на невялікім агні 15–20 хвілін пасля закіпання. Гатовую каўбасу дастаём з адвару інаразаем на буйныя кавалачкі.
— Сала і цыбулю дробна крышым. Абсмажваем да залацістага колеру, але не высмажваем.
— Муку змешваем з пазасталай халоднай вадой.
— У патэльню з абсмажанымі салам і цыбуляй дадаём каўбасу, адвар ад каўбасы, разведзеную ў вадзе муку, солім і перчым. Пастаянна памешваючы, тушым на маленькім агні яшчэ 10 хвілін.
— Падаем да стала гарачай.
— Для прыгатавання сялянскай верашчакі замяніце піва квасам, а замест каўбасы нарэжце пабольш сала, калі будзеце абсмажваць яго з цыбуляй.
Смачна есці!
